Wat moet je eigenlijk doen om de weg van herstel naar (werk)geluk weer te vinden? Hoe doe je dat? Waar zit het ‘m in? En voor de sceptici onder ons, bestaat zoiets als werkgeluk eigenlijk wel?
Het antwoord op die laatste vraag is jazeker, het bestaat zeker! Ga maar eens na, als je jezelf de vraag stelt: Of je droombaan of nooit meer hoeven werken? Bijna iedereen wil dan toch een bijdrage leveren. Werken is bovendien ook goed voor je ritme. Er moeten echter wel aan verschillende voorwaarden voldaan worden om energie en plezier uit je werk te halen. Dat is voor iedereen persoonlijk en soms ook best hard werken, maar als je resultaat van je werk ziet en je mensen kan helpen, dan kan het ontzettend veel voldoening geven. Als ik nu kijk met hoeveel liefde en respect mensen in de zorg hun werk doen. Die halen uit de handeling zelf, bijvoorbeeld het wassen van de patiënten, niet de voldoening maar wel uit de dankbaarheid die ze krijgen. Het kan ‘m ook in andere dingen zitten. Een vriend van mij werkt van 9 tot 5 en daarna begint zijn leventje. Lekker eten, sporten, zijn eigen ding doen. Zo blijft hij in balans.
Werkgeluk na Burn-out
Iedereen gaat anders met de balans om. Na een burn-out is werkgeluk geen voorwaarde om overeind te blijven maar het is absoluut helpend. Je draaglast en draagkracht moeten in evenwicht zijn, of de juiste kant op slaan. Dan heb je een grotere draagkracht ten opzichte van je draaglast en een buffertje. Als je goed uitgerust bent kun je veel meer hebben en sta je ook meer open voor allerlei dingen. Werkgeluk alleen is dus niet voldoende. Het is fijn en belangrijk, maar je hebt meer nodig. Het is een luxe.
Wij zijn eigenlijk best ver, omdat aan de basisvoorwaarden voldaan is. Veiligheid, voedsel, onderdak, dat hebben we allemaal voor elkaar dankzij het welstandsniveau in ons land. Werkgeluk hoort bij de top van de Maslow piramide, bij zelfontplooiing. Een HR-manager kijkt echter niet alleen naar zelfontplooiing, maar naar de bredere behoefte. Wat ook speelt zijn de verschillende generaties op de werkvloer. De jonge generatie wil niet alleen hard werken, maar ook autonomie en vrijheid, ze vinden andere dingen belangrijk.
Relatie tussen werkgeluk en verzuim
Verzuim komt door een structurele disbalans. Kun je zijn wie je bent onder alle omstandigheden? Hou je dat vol op het moment dat er life events spelen? Hoe jij met dingen omgaat heeft veel te maken met in hoeverre je vertrouwen hebt in wie je bent en wat je kunt. Er is wel een directe relatie met werkgeluk omdat het bijdraagt aan de balans tussen draaglast en draagkracht.
Randvoorwaarden
Ik heb vanuit Bye Bye Burnout training gegeven aan mensen uit alle lagen van de bevolking. Wat je merkt is dat iedereen het fijn vindt om uitdagingen beter aan te kunnen gaan en hun werk goed te doen, ongeacht je niveau. Naast die persoonlijke ontwikkeling is de intrinsieke motivatie een belangrijke voorwaarde om tot werkgeluk te komen. Je moet werk doen wat bij je past, waar je energie van krijgt en waar je elke dag zin in hebt. Dat is het fijnste.
Tijdens de managementtrainingen kijken we dan weer naar het individu én het collectief. Wat maakt je samen succesvol en wat zit er onder de oppervlakte? Vaak blijkt dat zaken als waardering, veiligheid en perspectief belangrijke randvoorwaarden zijn om als individu goed samen te werken binnen het geheel. Hoewel je het minder goed kunt meten heb je het wel nodig om de organisatie het collectief goed te laten functioneren. Uiteindelijk is de innerlijke motivatie én het schouderklopje belangrijk. De mensen waar wij trainingen aan geven vinden dit ook heel belangrijk en zijn hier wel mee bezig.
Maakbaar werkgeluk
Werkgeluk hangt ook samen met de cultuur van de organisatie. De managementstijl van de leidinggevenden beïnvloedt de mensen die er onder vallen. Practice what you preach. Het is heel helpend als de managementlaag zich bewust is van het effect van hun eigen gedrag en wat dat doet met de mensen om hun heen. Zij zetten een norm en creëren de voorwaarden waarbinnen mensen mogen acteren.
Wat je als manager ook kunt doen is bij de functioneringsgesprekken de juiste vragen stellen. Vraag hoe het echt gaat en laat merken dat je geïnteresseerd bent in je medewerker. Geef ze aandacht en waardering. Waar zit de pijn en wat kan je eraan doen? Een mooi voorbeeld zag ik laatst bij een symposium over dit onderwerp. Een bedrijf ging daarbij meer op behoeften sturen in plaats van salaris. Zij stelden hun mensen de vraag: ‘Hoe kunnen we ervoor zorgen dat je er over 3 jaar nog werkt?’ Dan krijg je dus heel andere gesprekken.
Dankzij het thuiswerken zie je nu de medewerkerstevredenheid stijgen. Dat komt doordat mensen meer echte aandacht van de managers hebben gekregen en ze meer autonomie hadden in hun eigen tijdsindeling. Dat vergrootte het werkplezier.
Tips
Het is belangrijk dat je zelf structureel zorgt voor een goede balans tussen de draaglast en draagkracht. Vanuit een gezonde balans wordt alles leuker en makkelijker. Je kunt aan verschillende knoppen draaien. Dat zijn er eigenlijk best wel veel. Je kunt in je agenda schuiven, naar je voedingspatroon kijken, vroeger naar bed, leuke dingen doen, maar je moet je er wel bewust van worden en weten wat het effect is.
Werkgeluk heb je voor een deel zelf in de hand. Het begint al bij je start van de dag en je bed opmaken. Als je kleine taken afrondt en daar het resultaat van ziet, krijg je daar voldoening van. Iedereen die in staat is grootse dingen te verrichten, is ook in staat een heleboel kleine dingen goed te doen.