Een op de vier jonge werkenden van 18 tot en met 34 jaar heeft te maken met burn-outklachten als gevolg van werk. Vooral onder hoogopgeleide vrouwen stijgt het percentage. In 2020 zei 25 procent burn-outklachten te ervaren. Vorig jaar was dat 29 procent, blijkt uit cijfers van de Nationale Enquête Arbeidsomstandigheden van onderzoeksbureau TNO en het CBS. Ook bij jonge mannen is die stijging te zien volgens het rapport. In 2015 zei 13 procent van de mannen last te hebben van burn-outklachten, in 2022 was dat gestegen naar 23 procent.
Zorg en onderwijs
Het aandeel van verzuim als gevolg van werk gerelateerde psychische klachten is volgens het rapport gestegen. De stijging is vooral in de zorg en het onderwijs te zien, waar veel meer vrouwen dan mannen werken. Volgens de onderzoekers wordt de groep werknemers met weinig of geen burn-outklachten in die twee sectoren de laatste jaren steeds kleiner.
Oorzaken van psychische klachten zijn volgens het rapport onder meer prestatiedruk, constant bereikbaar zijn en financiële onzekerheid. Jongeren noemden ook de ‘constante stroom aan negatief nieuws over klimaat, stikstof, oorlog en corona als voorbeelden’. Daarnaast hebben sociale media een negatieve invloed op het zelfbeeld van de jonge werkenden. Het zorgt ook voor stress en leidt volgens het rapport af van het werk.
Jongeren ervaren dus steeds meer beginnende mentale klachten door werkstress. Zo blijkt uit het nieuwe onderzoek waarin TNO op verzoek van het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid (SZW) trends rondom burn-outklachten van jongeren onderzocht. Met de ‘Hey, het is oké’-campagne helpen het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) en SZW-jongeren op weg om werkstress bespreekbaar te maken. Want veel jongeren doen dit nog niet. Terwijl het wel oplucht en de kans verkleint dat mentale klachten erger worden.
De grootste stressbronnen onder jonge werkenden zijn: prestatiedruk, sociale druk en onzekerheden in het leven. Jongeren willen voldoen aan de verwachtingen van anderen, vinden het bijvoorbeeld lastig om nee te zeggen of hebben het idee dat ze altijd bereikbaar moeten zijn. Ze maken zich zorgen om hun carrièreperspectief of voelen druk doordat ze denken dat anderen het beter doen. Uit het onderzoek blijkt dat het aantal werk gerelateerde burn-outklachten het meest toeneemt onder jonge vrouwen en hoogopgeleiden. En onder jongeren die veel klachten hebben.
Goede en slechte vormen van stress
Gelukkig kun je best wat stress aan, ook op je werk. Je lichaam en hoofd zijn bestand tegen af en toe flink in de stress-stand staan. Je hebt soms zelfs wat stress nodig om prestaties te leveren – dat is gezonde spanning. Maar het gaat mis wanneer je veel te veel en veel te lang onder druk staat, en daar tussendoor niet goed van kunt herstellen. Dan wordt stress schadelijk en is het ongezond. Praten met mensen die dicht bij je staan en die je vertrouwt helpt.
Jonge werknemers ervaren steeds meer beginnende mentale klachten door werkstress. Daar moeten we met elkaar wat aan doen. Dat begint bij het bespreekbaar maken van waar je tegenaan loopt en waar je mee zit. Dat is juist een teken van kracht en helpt je op de werkvloer. Bovendien kun je door erover te praten de kans op een burn-out verkleinen. Praat bijvoorbeeld met je leidinggevende, een collega met wie je het goed kunt vinden of iemand bij wie je je vertrouwd voelt, zoals een vriend of familielid. Je zult zien: je bent niet de enige. En voelt je direct wat beter.
Marloes werkt als accountmanager en heeft altijd targets die ze moet halen. “Ik ben van nature iemand die alles goed wil doen, en het nét zo goed wil doen als mijn collega’s. Door die prestatiedruk bouw ik veel onderliggende stress op. Ik slaap dan slecht, omdat ik al bezig ben met alles wat ik de volgende dag moet doen. Het helpt mij om over mijn werkstress te praten met een vriendin. Dat doen we elke dag, na het werk. Ze werkt in een hele andere branche, maar haar luisterende oor is voor mij vaak al voldoende. Het lucht op. Na een gesprek met haar, weet ik weer: het is maar werk.”
Zelf schrik ik niet van de uitkomsten die er zichtbaar zijn geworden uit het onderzoek. Ik roep met Bye Bye Burnout al jaren dat we een gestrest land zijn. Maar ja, in het land der blinden is eenoog koning…
Maar, ik zou ik niet zijn als ik niet ook een kans zie voor ons als bedrijf. Wan ja, los van het feit dat mijn bedrijf mijn grote passie is, is het ook wel hetgeen waar ik mijn dagelijks brood mee verdien. Daar hoef en ga ik ook geen geheim van maken. Maar gelukkig ben ik niet alleen bezig met geld verdienen maar met name om bedrijven geld te laten besparen op hun verzuimkosten. Dus mocht jij nou op je werkvloer momenteel kampen met werkstress (bij wellicht dus die groep van jongeren) of is er al daadwerkelijk uitval in de vorm van burn-out, neem dan gewoon eens contact met me op, want voorkomen is echt goedkoper dan genezen!