Ongeveer 20% van de mensen is hoog sensitief, HSP. Dat komt neer op 1 op de 5 mensen. Uit hersenonderzoek is gebleken dat een HSP’er een gevoeliger zenuwstelsel heeft waardoor prikkels anders verwerkt worden. De hersenen werken anders, dit heeft voor- en nadelen. Wanneer er een onbalans ontstaat tussen te veel interne of externe prikkels en ontspanning, wordt de kans op een burn-out vergroot.
Hoog sensitieve professionals
Iedereen kan hoog sensitief zijn, ongeacht de functie die iemand beoefent binnen een bedrijf. Je kunt hoog sensitieve personen (vaak) herkennen aan hun loyaliteit, ambitieus zijn, resultaatgerichtheid en intelligentie. Een hoog sensitief persoon kan introvert, extrovert of een combinatie daarvan (ambivert) zijn. Alles speelt zich af in het brein, daarom is het vrij moeilijk om een hoog sensitief persoon er tussenuit te halen. Een enkeling zal vanuit zichzelf naar de werkgever stappen en het probleem kenbaar maken om een zo fijn mogelijke werkplek te kunnen creëren. Onderzoek heeft aangetoond dat ruim 87% van de hoogbegaafde mensen ook hoog sensitief is.
Valkuilen
Een hoog sensitieve werknemer neemt het werk erg serieus en kan zeer perfectionistisch zijn. Zij hebben een groot rechtvaardigheidsgevoel en zolang zij genoeg positief worden uitgedaagd, is er niets aan de hand. Wanneer de verveling toeslaat, gaat het mis. Degene voelt zich niet meer thuis in zijn werksituatie en haalt te weinig genoegdoening uit de dagelijkse werkzaamheden. Daarentegen kan de werknemer ook overprikkeld raken. De hersenen krijgen meer prikkels binnen dan dat er verwerkt kunnen worden. Dit kan op verschillende manieren. Veel contact hebben met meerdere mensen op een dag of een vergadering kan al te veel zijn. Je merkt dat degene moe is en zich niet meer goed kan concentreren. Wanneer een werknemer te lang de lichamelijke en geestelijke signalen negeert ten gevolge van overbelasting, kan een burn-out ontstaan. Hier kunnen maanden, zelfs jaren overheen gaan.
Oorzaak burn-out
In 2019 is er een onderzoek gedaan door Esther Bergsma naar de hoeveelheid hoog sensitieve mensen die in aanraking zijn geweest met een burn-out. In totaal hebben 1500 mensen in Nederland deelgenomen aan dit onderzoek. Van alle deelnemers heeft 57% een burn-out (gehad). Waarom is dit percentage zo hoog? Bij hoog sensitieve mensen komen externe prikkels met volle vaart binnen en zij negeren nog te vaak de lichamelijke en geestelijke ongemakken. Het leven is als het ware zonder filter. Zij leven in een ‘niet lullen maar poetsen’ maatschappij. Wanneer er te veel druk wordt uitgeoefend op een HSP’er, worden de prikkels te veel en kan de overspannenheid overslaan in een burn-out. Een hoog sensitief persoon heeft langer de tijd nodig om alles te kunnen verwerken in de hersenen. Overspannenheid is omkeerbaar. Wanneer de oorzaak van de stress weg wordt gehaald, kan iemand snel herstellen. Iemand kan vaak nog wel werken, maar dan op een lager tempo en bouwt het werk langzaam weer op. Bij een burn-out werkt dat niet zo. Het is eigenlijk een gevolg van te lang overspannen zijn geweest. Meestal is iemand dan al minimaal zes maanden overspannen. Lichaam en geest zijn dan niet genoeg opgeladen en iemand is opgebrand. De werknemer is ziek en komt thuis te zitten.
Oplossingsgerichte samenwerking tussen werknemer en werkgever
Ga ten eerste in gesprek met de hoog sensitieve werknemer om na te gaan hoe een burn-out voorkomen kan worden. Waar heeft degene behoefte aan binnen het bedrijf? Ieder mens heeft verschillende behoeftes, zo ook een HSP’er. Ligt het probleem aan de positie van de werkplek? Ga dan samen kijken of er een oplossing bestaat om bijvoorbeeld in een aparte ruimte tot rust te komen wanneer de prikkels te veel worden. Wellicht helpt het gebruik van een hoofdtelefoon, zodat iemand zich af kan schermen van het omgevingsgeluid. Er bestaan hoofdtelefoons met noise cancelling, die storende omgevingsgeluiden en ruis door middel van antigeluid dempen. De HSP’er kan zich op die manier volledig afsluiten van de omgeving, opladen en beter concentreren. Zorg voor duidelijkheid op de werkvloer zodat degene weet wat de taken zijn en kijk naar wat voor werk goed bij de werknemer past. Het allerbelangrijkste is dat een hoog sensitief persoon vooral luistert en handelt naar zijn of haar eigen behoeftes. Tijdig aan de bel trekken is zeer belangrijk.
Kwaliteiten hoog sensitiviteit op de werkvloer
Wat zijn de voordelen om een hoog sensitief persoon in dienst te nemen? Het kan een ware aanwinst voor het bedrijf zijn. Hoog sensitieve mensen zijn ‘anders’ en juist dat kan positief en verhelderend zijn voor een bedrijf. Zij hebben veel oog voor details dat juist een ander niet zal opvallen. Zij zijn creatief en denken niet altijd op een standaard manier, waardoor er met een frisse blik naar een probleem gekeken wordt. HSP’ers hebben een groot empathisch vermogen en zijn daardoor in staat zich beter in kunnen leven in een ander persoon. Zij voelen de emoties van een ander aan en kunnen daardoor iemand versterken door op de juiste wijze hulp aan te bieden. Hoog sensitieve personen geven veel van zichzelf, zijn echte teamplayers en gaan voor het best haalbare resultaat. Dit alles kan bereikt worden door de juiste communicatie tussen werkgever en werknemer. Zit de hoog sensitieve persoon op de juiste plek in het bedrijf, dan zal de hoog sensitiviteit een ware kracht zijn om meer uit het bedrijf te kunnen halen dan normaal gesproken.
Dit blog is geschreven door Ilonka van Galen, freelance content schrijver. Zij is een ervaringsdeskundige op het gebied van burn-out, hoog sensitiviteit en PDS. Dit blog is informatief bedoeld om hoog sensitiviteit als kracht binnen een onderneming in te kunnen zetten. Ilonka heeft een Instagram pagina waar zij dagelijks blogs op schrijft om mensen te informeren, motiveren en te inspireren. De Instagram pagina heet: Made by HSP.