Dit artikel gaat ditmaal niet over burn-out. Dat heeft een reden. In mijn eigen privé en werkomgeving speelt mentale gezondheid een grote rol. Ik vond het tijd om dit onderwerp eens bespreekbaar te maken omdat het belangrijk is om dingen bespreekbaar te maken die een mens kunnen ontregelen, met als bonus dat dit preventief heel goed langdurig verzuim tegen kan gaan.
Iedereen heeft te maken met mentale gezondheid. Toch heerst er nog een gebrek aan openheid over dit onderwerp dat ons allemaal aangaat. Ongeacht of je nou werkgever, werknemer, zzp’er of huismoeder bent. Iedereen is in meer of mindere mate mentaal kwetsbaar. Maar liefst 2 miljoen Nederlanders lijden aan een psychische aandoening zoals angst- en paniekstoornissen en depressies. Daarnaast hebben een groot aantal werkenden last van een burn-out waar depressieve buien (let op dat is dus iets anders dan een depressie) niet ongewoon zijn. Tijd dus voor een artikel over mentale gezondheid met een heleboel tips hoe je er voor je collega of naasten op dat moment kunt zijn. Dit artikel is de moeite waard om uit te printen of te bewaren vanwege de waardevolle inhoudt!
Zelf ben ik een groot voorstander voor meer openheid over mentale gezondheid en kwetsbaarheid. Openheid zorgt namelijk voor meer erkenning en begrip. En praten helpt. Er gebeuren in het leven dingen die je aan het wankelen brengen. Dat is nu eenmaal zo. Maar de mate waarin iemand van zijn stuk wordt gebracht, verschilt. Bij sommigen veroorzaakt de kleinste rimpeling al een grote disbalans, terwijl anderen zo’n gebeurtenis helemaal niet als verstorend ervaren. Die ontregelen pas bij heel grote gebeurtenissen.
Praat over je eigen mentale kwetsbaarheid! Hoe dan?
Praten over je mentale gezondheid is belangrijk. Een goed gesprek kan opluchten. Juist als het niet zo goed met je gaat. Maar vertellen hoe je je écht voelt, is ook best lastig. Je stelt jezelf kwetsbaar op. Hoe snijd je een moeilijk onderwerp aan? En hoe kun je het beste reageren als iemand je vertelt dat het eigenlijk helemaal niet zo goed gaat? Ik heb een aantal gesprekstips op een rijtje gezet.
Gesprekstips voor je eigen mentale kwetsbaarheid
- Vertrouwen: kies een gesprekspartner die je vertrouwt. Als je je op je gemak voelt, is het makkelijker om te vertellen wat er echt in je omgaat.
- Neem de tijd: maak tijd voor het gesprek en zorg dat je met je aandacht bij het gesprek bent. Misschien vind je het ook fijn om na het gesprek wat tijd voor jezelf te hebben, zodat je alles kunt laten bezinken.
- Grenzen: geef je grenzen aan. Bedenk van tevoren wat je wel en niet wil vertellen. Zeg het als je iets liever niet of pas op een later moment wil vertellen.
- Omschrijf hoe je je voelt zodat de ander je beter begrijpt. Het is soms moeilijk om hier de juiste woorden voor te vinden. Het kan helpen om hier voor het gesprek al even bij stil te staan.
- Je behoefte: Vertel de ander wat je behoefte is en wat je van de ander verwacht. Misschien is dat vooral luisteren. Of wil je dat de ander je helpt om een oplossing te bedenken. Geef dit aan, dan kan de ander je beter steunen.
Gespreksstarters
- Ik zit de laatste tijd wat minder goed in mijn vel omdat…
- Afgelopen weken heb ik last van…
- Ik voel me de laatste tijd alsof….
- Ik slaap slecht, dat komt omdat ik veel pieker over…
Misschien vind je het ondanks deze tips nog steeds spannend om een goed lopend gesprek te voeren. Maar onthoud: hoe spannend het ook is, praten lucht op. Het is vaak beter om het wél te vertellen dan om het voor je te houden.
Gesprekstips voor als het niet zo goed met de ander gaat
Er rust nog altijd een taboe op het praten over mentale gezondheid. We leven in een samenleving die streeft naar perfectie en succes. Daarom is het voor sommigen heel lastig om te praten met anderen als het even niet zo goed gaat. Wat kun jij doen om een ander te helpen? We geven je een aantal gesprekstips:
- Vertrouwen: je gesprekspartner stelt zich kwetsbaar op door te vertellen hoe die zich voelt. Beschaam het vertrouwen van de ander niet. Misschien is het wel de eerste keer dat iemand vertelt hoe het echt gaat. Hou het gesprek tussen jullie.
- Neem de tijd: maak tijd voor het gesprek en zorg dat je met je aandacht bij het gesprek bent. Misschien vind je het ook fijn om na het gesprek wat extra tijd voor jezelf te hebben, zodat je alles kunt laten bezinken.
- Luister goed en oordeel niet: luister om te begrijpen, niet om te reageren. Stel open vragen en vraag door. Open vragen zijn vragen die je niet met ja of nee kunt beantwoorden. In plaats van ‘ben je verdrietig?’ kun je vragen ‘Hoe is dat voor jou?’ of ‘Hoe voel je je?’.
- Wees niet bang om de verkeerde vragen te stellen. Niets vragen is erger. Er zijn geen foute vragen, zolang je iets maar uit oprechte interesse en aandacht voor de ander vraagt.
- Als je het even niet weet: soms is het spannend om te reageren. Het kan ook zijn dat je gewoon even niet weet wat je moet zeggen. Benoem dit dan ook.
- Let op met tips: vraag waar de ander behoefte aan heeft. Hierbij is het belangrijk dat je oplet met het geven van goedbedoelde tips en adviezen. Wat voor jou goed werkt, kan voor je gesprekspartner anders zijn. Ook kan het de ander het gevoel geven dat hun problemen eigenlijk heel simpel op te lossen zijn. Maar meestal is dat lastiger dan je denkt, of heeft iemand al van alles geprobeerd.
Tips om te reageren
- Ik vind het verdrietig voor je dat…
- Ik weet niet hoe dat voelt, maar ik vind het erg voor je dat je je zo voelt
- Kan ik wat voor je doen?
- Ik weet even niet wat ik moet zeggen, maar ik luister graag naar je
Een goed ‘lopend’ gesprek
Vind je het, na deze tips, nog moeilijk om over mentale kwetsbaarheid te praten? Probeer het eens wandelend! Wandelen helpt je hersenen om een beter gesprek te kunnen voeren en stress te verminderen. Tijdens het wandelen verbetert je denkvermogen. Bewegen vermindert ook stress waardoor je meer ontspant. Je voelt je meer op je gemak en kunt beter focussen op het gesprek. Juist ingewikkelde onderwerpen bespreek je beter als je ontspannen bent. Wandelen stimuleert je creativiteit en probleemoplossend vermogen. Je zintuigen worden aangescherpt, je neemt alles beter waar en je bent alerter. Daardoor ben je ook beter in staat een goed gesprek te voeren.
Het resultaat: een gemakkelijker en ongedwongen gesprek.
Tips voor een goede mentale gezondheid
Wat kun jij zelf doen voor een goede mentale gezondheid? Er zijn een aantal dingen die een positieve invloed hebben op je mentale gezondheid maar beweging is toch wel de allerbelangrijkste. Ik zet een aantal tips voor je op een rij:
- Kom in beweging
Beweging heeft een positieve invloed op de mentale gezondheid. Het zorgt voor een betere stemming en minder stress. Regelmatig bewegen kan zelfs angst- en depressieve klachten verminderen. Hoe dat kan? Beweging leid je af van negatieve gedachten. Ook komen er door beweging bepaalde stoffen vrij in de hersenen, zoals serotonine. Serotonine wordt ook wel het gelukshormoon genoemd, omdat het voor een goede stemming zorgt.
- Zorg voor routine & manieren om bewegen leuk te maken
Koppel beweging aan andere routines in je leven, bijvoorbeeld door de boodschappen op de fiets of lopend te doen in plaats van met de auto, een halte eerder uit te stappen als je met de bus reist of in je pauze een wandeling te maken in plaats van te zitten in de kantine. Of neem de trap in plaats van de lift. Alle beetjes helpen.
- Begin klein
Als het niet lukt om dagelijks dertig minuten te bewegen, kun je bijvoorbeeld beginnen met kortere periodes van tien minuten. Een beetje extra bewegen heeft al een groot effect op de gezondheid van je hersenen. Bedenk dat alle beetjes helpen. Het poetsen van je tanden, het optillen van je kopje: het is allemaal beweging. Doe wat haalbaar is en probeer op te bouwen waar dat kan.
Heel veel succes! Mocht je vragen hebben over bovenstaande, ik begrijp dingen vaak beter dan men van me verwacht. Je mag me daarom altijd een mail sturen en wellicht kan ik iets voor je betekenen.