Thuiswerken is zeker sinds corona niet meer weg te denken. Tips over Zoommeetings en -borrels en leidinggeven op afstand vliegen je om de oren. Maar hoe zit het juridisch gezien?
Ondernemer Lucie vraagt zich af wat ze aan moet met Maarten. Hij wil een vergoeding voor de koffie en verwarming. Maar hij maakt hij zijn uren niet en het gaat allesbehalve goed met haar onderneming. Maarten kan beter weer volledig op kantoor komen werken, besluit Lucie. Dat scheelt hem kosten en zij houdt beter overzicht.
Is thuiswerken eigenlijk een recht?
In de regel is thuiswerken geen recht. Maar een werkgever moet een verzoek om thuis te mogen werken wel serieus overwegen: kunnen werknemers thuis werken en is dit gewenst in het bedrijf? Een afwijzing van zo’n verzoek moet een werkgever bespreken met zijn werknemer.
Thuiswerken in tijden van corona
Maar thuiswerken is nu toch de norm? Klopt. Het is een dringend advies van de overheid. Geen recht van de werknemer.
Recent startte een werknemer een procedure, omdat zij vond dat ze vanwege de coronamaatregelen recht had op thuiswerken. Haar werkgever aan de andere kant wilde dat ze naar het bedrijf kwam. De rechtbank Gelderland oordeelde dat deze werknemer geen recht op thuiswerken had. Haar werkgever had geen verplichtingen geschonden die voortvloeien uit de wet, zoals: het beginsel van goed werkgeverschap, de instructiebevoegdheid en de zorgplicht. Sterker nog, de werkgever had gezorgd voor een veilige werkomgeving binnen het bedrijf.
De werkgever is verantwoordelijk voor een veilige werkplek
Lucie moet ervoor zorgen dat Maarten op kantoor, maar ook als hij thuiswerkt, zijn werk in een veilige werkomgeving kan doen. Dat betekent dus op zijn minst dat het bureau, de stoel en de computeropstelling ergonomisch verantwoord zijn.
Hoe controleert zij dit?
Een huisbezoek mag vanwege de privacywetgeving namelijk niet zomaar. Daarom kan Lucie Maarten een korte checklist laten invullen – eventueel in overleg met de Arbodienst. Iedereen heeft er immers belang bij om rsi- of andere klachten te voorkomen.
De privacy van werknemers is belangrijk, maar ook die van het bedrijf zelf. Veilig internet zet Lucie dus ook op de checklist.
Kostenvergoeding
Een reiskostenvergoeding betaalt Lucie niet meer nu Maarten al tijden niet meer naar kantoor gaat en dat is haar goed recht. Sterker nog, vanaf 1 januari 2021 doet de fiscus moeilijk over doorbetaling van niet gemaakte reiskosten.
Dan is vergoeding voor koffie wel het minste wat ze kan doen, vindt Maarten. Maar Lucie is wettelijk gezien niet verplicht om kosten te vergoeden voor het thuiswerken. Het zijn dus appels en peren die Maarten met elkaar vergelijkt. Toch kiezen veel werkgevers wel voor een thuiswerkkostenvergoeding. Maar in plaats van bijvoorbeeld een internetvergoeding is het nog belangrijker dat Lucie ervoor zorgt dat ze de werkplek voor Maarten op orde heeft.
Sowieso doet ze er goed aan vooraf even met haar boekhouder te overleggen over de fiscale kant van deze vergoedingen.
Wat doe je met de arbeidstijden bij thuiswerken?
Als Maarten thuiswerkt, heeft hij natuurlijk nog steeds de verantwoordelijkheid om bepaalde werkzaamheden te doen. Maar ja, zijn gezin vraagt ook aandacht. Lucie kan – als dat mogelijk is – beter op output sturen en niet op daadwerkelijke werktijden. Uiteraard is het wel belangrijk dat Maarten beschikbaar is voor bepaalde teammeetings.
En nu?
Thuiswerken is dus normaal gesproken geen recht. Als je je werknemer thuis laat werken, raad ik aan te kijken naar de veiligheid van de werkplek en duidelijke afspraken te maken over output en bereikbaarheid. Maar, deze tijden vragen in mijn optiek wel een flexibelere benadering van werkgever én werknemer.
Suzanne Meijers is arbeidsrechtadvocaat en helpt sinds bijna twintig jaar werkgevers en werknemers in lastige arbeidsrechtelijke situaties, maar liever voorkomt ze die. Daarnaast is zij ondernemer, trainer, blogger en verschijnt zij regelmatig in artikelen van NRC, AD, Volkskrant en FD. Ze is de auteur van Geen gedoe met personeel. Dit artikel heeft Suzanne geschreven voor Managementboek. Suzanne is bij Bye Bye Burnout betrokken als Arbeidsrechtadvocaat.