‘Thuiswerken met je familie – dat is de hel’, zo schreef Japke-d. Bouma voor NRC. Inmiddels herkenbaar voor velen als ik door de timeline op Twitter scroll.
En dat sluit dan weer aan op de vraag die ik kreeg van een werkgever. Zij vroeg hoe ze om moet gaan met één van haar werknemers die thuiswerkt, maar die op dit moment de kinderen thuis heeft. Volgens haar komt ze niet aan werken toe. Wat nu?
We kunnen gerust vaststellen dat de huidige tijd anders dan anders is en dat vergt wat flexibiliteit van iedereen. Ik zet even wat juridische punten op een rij die belangrijk zijn om ook in deze tijd – voor zover mogelijk – voor ogen te houden.
Is thuiswerken eigenlijk een recht?
In de regel is thuiswerken geen recht. Wel mag je werknemer op basis van de Wet flexibel werken een verzoek doen om aanpassing van zijn arbeidsduur omdat hij bijvoorbeeld minder wil werken. Dat legde ik hier uit.
Op basis van diezelfde wet mag je werknemer ook vragen om een andere arbeidsplaats en dus om thuis te werken. Als werkgever moet je het verzoek serieus overwegen. Als je het afwijst, moet je dit overleggen met de werknemer. Anders dan bij een verzoek om minder te mogen werken, hoef je een weigering van het verzoek niet te onderbouwen met zwaarwegende bedrijfsbelangen.
Het zal er dus op neer komen of de functie wel thuis uitgevoerd kan worden en hoe je bedrijf – op allerlei vlakken – in elkaar steekt of je normaal gesproken wel of niet zo’n verzoek honoreert.
Welke maatregelen moet je treffen als een werknemer thuiswerkt?
Je bent als werkgever verantwoordelijk voor een veilige werkplek. De Arbowet is iets minder streng over thuiswerkplekken dan als het gaat om werkplekken in het bedrijf. Maar dat neemt niet weg dat je moet voldoen aan een aantal regels.
Denk om te beginnen aan een goed bureau. Ook de stoel en computeropstelling moeten ergonomisch verantwoord zijn. Het gaat zelfs verder dan dat.
Je kunt je werknemers een korte checklist laten invullen om dat te controleren voor zover mogelijk. Je wil de kans op rsi- of andere klachten natuurlijk zoveel mogelijk voorkomen. En een huisbezoek mag niet zomaar.
Vergoed je kosten voor de inrichting van de werkplek?
Je bent daar wettelijk gezien niet toe verplicht, maar veel werkgevers kiezen daar wel voor. Je kunt eventueel ook overwegen om internetkosten te vergoeden. Overleg vooraf altijd even met je boekhouder.
Zorg ook voor veilig internet
Denk aan de privacy van je werknemer, maar ook aan die van het bedrijf zelf.
Lees hier wat je kunt doen om een datalek door je werknemer te voorkomen en zo nodig op te lossen.
En in het blog dat ik schreef over bring your own device gaf ik ook al een aantal tips rondom privacy en het laten werken via een eigen mobiele telefoon of tablet.
Ook de Autoriteit Persoonsgegevens geeft extra tips over het thuiswerken tijdens deze uitzonderlijke tijden van corona.
Wat doe je met de arbeidstijden bij thuiswerken?
Het is heel gebruikelijk om af te stemmen op welke dagen er thuisgewerkt wordt. Als je werknemer thuiswerkt, is er natuurlijk een bepaalde mate van verantwoordelijkheid dat werkzaamheden gedaan worden. Stuur zoveel mogelijk op output en niet op daadwerkelijke werktijden.
Uiteraard is het wel belangrijk dat bepaalde teammeetings – bijvoorbeeld via Skype of andere tools – ingepland worden en je werknemer daarvoor beschikbaar is. Ook als er met klanten gebeld moet worden, is het handig om bepaalde werktijden af te stemmen.
Maar wat als je werknemer jonge kinderen thuis heeft?
Thuiswerken terwijl er jonge kinderen zijn, dat gaat toch niet? En zeker niet als je werknemers ten tijde van het coronavirus ook nog met thuisscholing zijn belast.
Een vriendin van mij gaf het van de week al aan ‘nood breekt wet’. Je zult het met elkaar moeten oplossen als je werknemer én verplicht is thuis te werken én verplicht is de kinderen deels thuis les te geven. Dat wil zeggen dat er van beide partijen een mate van flexibiliteit verwacht mag worden.
Dus wel werken wanneer het kan en misschien zelfs een paar uurtjes in de avond. Als het niet lukt om de volle arbeidstijd te benutten, maar wel het afgesproken werk te doen, is dat in overleg misschien prima. Maar als dat echt niet lukt, kan er misschien afgesproken worden om wat uurtjes op te nemen?
Tips voor remote workers oftewel voor je werknemers die thuiswerken
Werken op afstand kan in vele vormen, maar thuiswerken is dat natuurlijk ook. En de expert rondom remote work Suzanne van Duijn geeft in haar blog 10 tips aan werknemers om thuis te werken. Drie daarvan zijn: kweek discipline, houd pauze en stel prioriteiten. Lees hier alle 10 de tips.
En nu?
Thuiswerken is dus normaal gesproken geen recht. Als je je werknemer thuis laat werken raad ik aan te kijken naar de veiligheid van de werkplek en duidelijke afspraken te maken over output en bereikbaarheid.
Maar, deze tijden vragen in mijn optiek wel een flexibelere benadering van werkgever én werknemer.
Kun jij je werknemers niet laten thuiswerken en ondervind je een behoorlijke omzetdaling vanwege het coronavirus? Dan wil je meer weten over de Noodmaatregel Overbrugging voor Werkbehoud (NOW). Lees hier mijn blog over NOW.
Dit is een artikel van Suzanne – onze arbeidsrecht specialist – over het fenomeen thuiswerken, maar dan de juridische kant.